Okna i drzwi – dobór stolarki, parametry cieplne, montaż, problemy z mostkami cieplnymi

Dobór stolarki okiennej i drzwiowej – aspekty techniczne i użytkowe

Wybór odpowiednich okien i drzwi to kluczowy element każdych prac budowlanych lub remontowych. Stolarka wpływa nie tylko na estetykę budynku, ale także na jego efektywność energetyczną oraz komfort użytkowania. Przy doborze warto zwrócić uwagę przede wszystkim na parametry techniczne, takie jak współczynnik przenikania ciepła (Uw dla okien oraz Ud dla drzwi), szczelność czy trwałość materiałów.

Okna dostępne są w różnych konstrukcjach – PVC, drewno, aluminium oraz ich kombinacje, np. drewno-aluminium. Każdy materiał oferuje inne właściwości termoizolacyjne i wymaga różnych standardów montażu. Przykładowo:

• • Okna PVC: popularne ze względu na korzystny stosunek ceny do izolacyjności, łatwe w utrzymaniu, z możliwością zastosowania szyb o niskim współczynniku U, nawet poniżej 0,6 W/m²K.

• • Okna drewniane: charakteryzują się dobrym współczynnikiem izolacji termicznej i estetyką, jednak wymagają regularnej konserwacji, by utrzymać trwałość i szczelność.

• • Okna aluminiowe:</strong najczęściej stosowane tam, gdzie liczy się nowoczesna forma i trwałość, ale bez dodatkowych przekładek termoizolacyjnych izolacyjność jest słabsza niż u PVC czy drewna.

W przypadku drzwi zewnętrznych ważne jest, aby również posiadały odpowiedni współczynnik Ud – często wymaga się wartości poniżej 1,3 W/m²K dla energooszczędnych rozwiązań. Drzwi stalowe oraz aluminiowe z wielokomorową konstrukcją i wypełnieniem termoizolacyjnym sprawdzają się dobrze w tym zakresie.

Parametry cieplne stolarki – na co zwrócić uwagę?

Podstawowym parametrem decydującym o jakości termicznej stolarki jest współczynnik przenikania ciepła (U). Im niższa wartość U, tym lepsza izolacja. W praktyce dla okien energooszczędnych standard to Uw ≤ 0,9 W/m²K, a dla passywnych – nawet Uw ≤ 0,6 W/m²K. Należy też pamiętać, że Uw obejmuje całe okno, a nie tylko szybę.

• • Współczynnik Ug (szyby): decyduje o izolacji termicznej szyby. Profile ramy dodają wartości U okna, dlatego ważne jest stosowanie pakietów szyb z niską przepuszczalnością ciepła (np. potrójne szyby z ciepłą ramką).

• • Parametr Psi (ψ): definiuje liniowy współczynnik przenikania ciepła w miejscu połączenia ramy z murem. To tutaj najczęściej powstają mostki cieplne.

• • Przepuszczalność powietrza i wodoszczelność: w praktyce ważne, by okno/drzwi były szczelne, co zapobiega nadmiernym stratom ciepła i problemom z wilgocią.

Przykładowo, zastosowanie trzyszybowego pakietu z niską emisyjnością i argonem wypełniającym przestrzenie jest standardem w nowoczesnej stolarki. Warto również zwracać uwagę na poprawność montażu, ponieważ nawet najlepsze okno z niskim Uw traci swoje właściwości, jeśli zamontowane jest nieprawidłowo.

Poprawny montaż stolarki – klucz do energetycznej szczelności

Montaż okien i drzwi to proces bardziej skomplikowany niż tylko osadzenie skrzydeł w otworze budowlanym. Poprawny montaż pozwala uniknąć powstawania mostków cieplnych i problemów z wilgocią, a także gwarantuje trwałość i szczelność. Najważniejsze elementy prawidłowego montażu to:

• • Użycie odpowiednich taśm paroszczelnych i paroprzepuszczalnych: taśmy paroizolacyjne montowane od strony ciepłej (wewnętrznej) zabezpieczają przed przenikaniem wilgoci do warstwy ocieplenia, podczas gdy taśmy paroprzepuszczalne od strony zewnętrznej umożliwiają odparowanie wilgoci.

• • Właściwe osadzenie ramy okiennej w warstwie izolacji ściany: najlepiej, gdy okno jest zainstalowane w linii izolacji termicznej, co minimalizuje mostki cieplne na styku okna i muru.

• • Wypełnienie szczelin między murem a ramą pianką o niskim rozszerzaniu: aby nie deformować ramy i zachować szczelność.

• • Zabezpieczenie złączy i dylatacji elementów stolarki przed wilgocią i powietrzem: wykonanie tzw. ciepłego montażu zgodnego z wytycznymi producenta stolarki i norm branżowych.

Niestosowanie się do powyższych zasad prowadzi do powstawania nieszczelności, a często także rozwoju grzybów i pleśni w obszarze ościeży. Warto zauważyć, że nowoczesne techniki, takie jak systemy montażowe oparte na profilach termoizolacyjnych, znacznie redukują ryzyko mostków cieplnych wokół okien i drzwi.

Mostki cieplne wokół okien i drzwi – przyczyny i konsekwencje

Mostki cieplne w miejscach połączenia okien i drzwi z murem stanowią najczęstszy problem wpływający negatywnie na bilans energetyczny budynku. Są to obszary, w których ciepło przenika szybciej, powodując lokalne wychłodzenia ścian i kondensację pary wodnej.

Typowe przyczyny powstawania mostków cieplnych to:

• • Niewłaściwe umiejscowienie stolarki względem warstwy izolacji termicznej – np. montaż podprawkowy (zbyt głęboko lub zbyt płytko w murze).

• • Niewystarczające uszczelnienie szczelin między oknem a ścianą.

• • Zastosowanie taśm niewłaściwego typu lub brak ich zastosowania.

• • Brak zabezpieczenia przed wilgocią i przenikaniem powietrza.

Konsekwencjami są niższy komfort cieplny, podwyższone rachunki za ogrzewanie, a także ryzyko uszkodzeń konstrukcji spowodowanych zawilgoceniem. Dla przykładu, w analizie termowizyjnej przeprowadzonej na budynku z nieprawidłowo zamontowanymi oknami, różnice temperatur na styku muru i ramy sięgały nawet 5 stopni Celsjusza, co było powodem widocznego skraplania wilgoci.

Aby zapobiegać tym problemom, zaleca się stosowanie:

• • profilów montażowych z przekładkami termoizolacyjnymi,

• • fachowy „ciepły montaż” zgodny z wytycznymi ITB i normami PN-EN,

• • dodatkowe ocieplenie ościeża od strony wewnętrznej lub zewnętrznej, jeśli konstrukcja na to pozwala,

• • regularną kontrolę i konserwację uszczelek oraz detali montażowych.